Phở chua, món quà dân dã xứ Lạng không chỉ góp mặt trong những ngày lễ tết, phở chua còn là món quà đãi khách quý đến chơi nhà của người dân Lạng Sơn.
Phở chua Lạng Sơn chế biến khá cầu kỳ, là món ăn mà khi thưởng thức thì rất lạ miệng với thực khách xa đến. Món ăn có vị giòn, bùi bùi của khoai, lạc đi kèm, cảm thấy ngậy từ thịt xá xíu (xá xíu là thịt lợn thường là thịt vai ướp mật ong, ngũ vị hương, xì dầu, rượu,…đem quay hoặc nướng) kết hợp với ớt cay, dưa chuột.
Món này này đã trở thành niềm tự hào, là thứ đặc sản ngon nức tiếng theo chân người xứ Lạng đi khắp nơi.
Nguyên liệu để làm gồm bánh phở, khoai lang, thịt xá xíu, xúng xàng, gan lợn, thịt gà xé, hành phi, khoai môn, lạc rang, hành khô, dưa chuột, lạp sườn…
Công đoạn sơ chế cầu kỳ qua nhiều bước: Lạc rang giã dập, các loại rau thơm, hành khô, dưa chuột và lạp xưởng thái mỏng. Thịt lợn nạc được thái to bản, dày chừng 5cm, tẩm ướp với dầu hào, đường, tạo màu bằng hạt điều rồi đem luộc sơ qua, sau đó để ráo và cuối cùng là rán, thái nhỏ lát dài. Khoai môn hoặc khoai lang xắt sợi chỉ, chiên giòn trong dầu già.
Khi nguyên liệu đã sơ chế xong, xếp lần lượt một lớp bánh phở nếu mùa đông bánh phở được nhúng qua nước sôi cho nóng, sau đó đến xá xíu, dưa chuột và lạc rang, khoai lang chiên, hành khô lên trên. Tùy khẩu vị, thực khách có thể thêm chút chanh tươi, ớt hay tiêu.
Phở chua sẽ chỉ ngon một nửa nếu thiếu vị béo đậm đà của nước dùng làm từ nước luộc vịt đun sôi, phi thơm hành, tỏi và cho vào nồi cùng ớt, cà chua, giấm đường (là gia vị riêng đặc biệt làm chuối chín), đường, nước mắm, gừng. Khâu cuối cùng là cho bột năng vào để nước sánh lại.
Khi ăn, sẽ chan hoặc trộn cùng nước dùng để cảm nhận rõ vị ngậy của mỡ vịt và thơm phức nhờ những gia vị đặc trưng, cũng cần phải khéo trộn lượng nước dùng vừa đủ sao cho nguyên liệu không bị nát mà gia vị vẫn thấm đều.
Không chỉ là sản vật để những người con xa quê nhớ về món ăn quê hương xứ Lạng, phở chua còn được xem như món quà đãi khách của con người nơi đây, góp phần làm phong phú kho tàng ẩm thực dân tộc Việt Nam. Bạn có thể tìm ăn món này trên đường Lê Lai, Bắc Sơn, Nhị Thanh với giá 25.000 – 30.000 đồng một bát.